Εμείς και ο Κόσμος

Μία ανθρωποκοινωνιολογική (σικ) προσέγγιση στη γερμανική μουσική σκηνή, με σαφείς αναφορές στη Ρωσία, τη βότκα, το Λένιν και τις Ρωσίδες, σε αντιδιαστολή με την πάροδο του χρόνου (βλ. 1979-2004)

Κεφάλαιο πρώτο: "Μεθοδολογία "Η συγκριτική μέθοδος"

Πριν ξεκινήσουμε την ανάλυση του θέματος θα πρέπει να προσδιορίσουμε φυσικά τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί. Αυτή, όπως προβλέπεται και από τον ίδιο τον τίτλο του κεφαλαίου θα είναι η συγκριτική. Η επιλογή της δεν έγινε φυσικά τυχαία, καθώς σκοπός μας είναι η εύρεση και ανάδειξη ομοιομορφιών και σταθεροτήτων ή διαφορών και ιδιαιτεροτήτων μεταξύ της μουσικής σκηνής του '79 και του 'ο4. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια κάθετα διαχρονική σύγκριση, καθώς μελετάμε το ίδιο "φαινόμενο" σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Κεφάλαιο 2ο: Παράθεση γεγονότων/Αναλυτική παρουσίαση

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε γύρω από δυο άξονες που συνδέονται μεταξύ τους.
Ο πρώτος και πιο γενικός, έχει να κάνει με το οπτικοακουστικό μέρος. Ο δεύτερος και (προφανώς) πιο ειδικός αφορά τη μελέτη των στίχων.

• Οπτικοακουστικό μέρος

Χρήσιμη αποδεικνύεται η ύπαρξη οπτικοακουστικού υλικού στις σελίδες του ίντερνετ. Έτσι, μπορούμε να παρουσιάσουμε σε πρώτο επίπεδο τα ίδια τα βίντεο.

1979:




Πρώτη εμφάνιση στο βίντεο κάνει ο χορευτής, Louis Hendrik Potgieter, o οποίος δε διστάζει να κοιτάξει τον θεατή στα μάτια ευθύς εξ' αρχής και να σηκώσει την ολόχρυση μπέρτα του (συμβολισμός που παραπέμπει στο ρόλο της Mόσχας στη βιομηχανική οικονομία της Ρωσίας αλλά και όχι μόνο) φανερώνοντάς μας τοιουτοτρόπως τη ρώσικη εκδοχή του Άγιου Βασίλη (γερμανιστί: Weihnachtsmann) και κάνοντας τον παραλληλισμό με το χρυσό που τον υπερκαλύπτει, δείχνει ότι ακόμη και ο Αη Βασίλης μπορεί να γίνει έρμαιο του πλούτου, πράγμα που φυσικά πρέπει να αποφευχθεί. Ο χορευτής δε διστάζει να μετακινηθεί στο πίσω μέρος της σκηνής με σκοπό να μην αποτελεί εμπόδιο μεταξύ θεατών και τραγουδιστών, προβάλλοντας έτσι τους -αξιοζήλευτα- καλούς του τρόπους. Φυσικά, υπάρχει και το απλούστερο ενδεχόμενο, ότι δηλαδή εν όψη των ολυμπιακών αγώνων της Μόσχας του 1980, ο ενδυματολόγος να ήθελε απλά με το χρυσό και σε συνδυασμό με τα χρώματα των στολών του υπόλοιπου σχήματος να περιγράψει το θεσμό αυτό και φυσικά ευχηθεί "καλή τύχη στη Ρωσία .
Τα χαμόγελα των ντυμένων στα χρώματα των Power Rangers τραγουδιστών είναι εύκολο να νιώσει κανείς ότι βγαίνουν από το βάθος της ψυχής τους, όχι μόνο επειδή συμβαίνει σε όλη τη ντίσκο σκηνή* αλλά και γιατί είναι πραγματικά ευτυχισμένοι. Οι κινήσεις των τραγουδιστών παραμένουν περιορισμένες σε πρώτο επίπεδο, άλλωστε είναι αυταπόδεικτο ότι οι ρόλοι έχουν διανεμηθεί κατάλληλα και δεν θέλουν να πατήσουν σε "ξένα χωράφια", αν και γνωρίζουν ότι μπορούν να μοιραστούν τα πάντα με το Louis. Λίγο πριν την επανεμφάνιση του τελευταίου, πιθανότατα για να μην πέσει απότομα στην λεπτεπίλεπτη και καλομαθημένη οπτική αισθητική του θεατή, πραγματοποιείται ένα σχεδόν άψογα συγχρονισμένο χορευτικό με διατατικές ασκήσεις και παλαμάκια. Ο Louis, όντας στο background για περίπου 40'', έρχεται ξανά στο μπροστινό μέρος της σκηνής για αφήσει τελικά άφωνους τους πάντες με το ταλέντο του στον κοζάκικο χορό*, παρασέρνοντας συνάμα σ' αυτόν και το συγκρότημα. Βλέπουμε έτσι τις αέρινες κινήσεις των Henriette Strobel/Heichel -αυτή με τα κόκκινα- και τις ακόμη πιο αέρινες της Edina Pop -με τα κίτρινα- να κρύβουν τον Leslie Mándoki. Ο Leslie, αποφασίζει ότι δεν μπορεί να ανεχτεί κάτι τέτοιο -σύνδρομο του ντράμερ λέγεται- και οργανώνει πραξικοπηματική μετακίνηση μπροστά, παραμερίζοντας έτσι το Louis και παίρνοντας με το μέρος του τους άλλους δυο (Wolfgang Heichel και Steve Karl-Heinz Bender), κάνοντας ταυτόχρονα νύξη στην ευκολία της χειραγώγησης στους σοβιετικούς κοινωνικοπολιτικούς κύκλους, αλλά και στον τομέα της περιθωριοποίησης, με απτό παράδειγμα αυτό του Louis, τον οποίο τον ξαναβλέπουμε στη σκηνή μόλις 30'' πριν το τέλος του τραγουδιού. (βλ."τον έφαγε το σύστημα").
Η κλίκα που δημιουργείται μεταξύ των τριών αντρών έχει πολλαπλά νοήματα. Αυτό όμως που αξίζει να σημειωθεί εδώ, είναι κυρίως η περιθωριοποίηση και το ταμπού που περιβάλλει το γυναικείο φύλο: βλέπουμε ότι η (Χ)ενριετ που αχνοφαίνεται το μέτωπό της από πίσω τους, αρκείται σε ένα ψιθύρισμα του ονόματος της Μόσχας, ενώ η Εντίνα ούτε καν.
Στην τελευταία σκηνή, εμφανίζονται όλα τα μέλη του συγκροτήματος και με το ίδιο χορευτικό που ξεκίνησαν κλείνουν την παράσταση με μία προφητική πτώση.

2004:



Αρχικά θα πρέπει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει επίσημο βίντεο από την οπτική των Rammstein, με αποτέλεσμα η έρευνα να συναντάει πρόβλημα στη σύγκριση των οπτικοακουστικών μέσων και προβολής. Παρόλα αυτά μέσα από ένα αρκετά επίσημο Live-DVD τους μπορούμε να παρακολουθήσουμε το παραπάνω. Η συναυλία πραγματοποιείται στη Mόσχα, στο Sport Complex Olympiski, συνεπώς η σύνδεση με το αθλητικό πνεύμα των Dschinghis Khan είναι αναπόφευκτη.
Πατώντας λοιπόν το play παρακολουθούμε σε πρώτη φάση εικόνες από την πόλη που διακόπτονται από το (άγρυπνο) βλέμμα ενός ρώσου αστυνομικού. Αυτό φυσικά κρύβει πίσω του τη διττή έννοια του "σε βλέπω ακόμη και αν σε κρύβει η κάμερα" και του "είμαστε πάντα δίπλα σας για να σας παρέχουμε την πολυπόθητη ασφάλεια". Αργότερα θα δούμε τον ίδιο αστυνομικό να ζητάει αυτόγραφο από το συγκρότημα, γεγονός που τον κάνει ανθρώπινο και επαγωγικά τον φέρνει πιο κοντά σε όλους εμάς καθώς πολλοί θα θέλαμε αυτόγραφο από τους Rammstein.
Οι fanZ πλημμυρίζουν το στάδιο, βαρυσήμαντες δηλώσεις όπως ότι πρόκειται για "την καλύτερη συναυλία στη Μόσχα" και... και μπαίνουν οι κιθάρες. Οι ρωσίδες με το εκκεντρικά και συνάμα προσεγμένο (βλ. τις τσακίσεις στα πουκάμισα) σέξι ντύσιμο βρίσκονται ήδη στη σκηνή και χορεύουν από την πρώτη κιόλας κιθάρα σε γυναικείους ρυθμούς μιλιταριστικού industrial. Οι βυνίλ φούστες τους φτιαγμένες από αγνό πλαστικό μαύρης σακούλας απορριμμάτων είναι καλά στερεωμένες και με τον τρόπο αυτό δεν προσφέρουν επιπλέον θέαμα στο (ήδη) ξεσηκωμένο πλήθος. Τα χρώματα μαύρο, άσπρο και κόκκινο δεν καταφέραμε να ανακαλύψουμε τι συμβολίζουν, μάλλον πρόκειται για ένα τραγικό λάθος. Ο Till Lindemann από την άλλη, ντυμένος στα μαύρα όπως πάντα φοράει ένα εφαρμοστό παντελόνι και τιράντες
Η τυπική και αμερόληπτη αντιμετώπιση των αστυνομικών στην ουρά των εκδοτηρίων είναι προφανής.
Κάποτε, τα φώτα χαμηλώνουν και μια σκηνή* από τους χειρότερους παιδικούς εφιάλτες λαμβάνει χώρα, αποδεικνύοντας ότι η αυτοκρατορία των μακ ντοναλντς και του γκοθικ κατέστρεψε τα πάντα και δεν υπάρχει σανίδα σωτηρίας.
Παρόλα αυτά η ρώσικη προφορά του Till έρχεται για να μας κάνει να ξεχάσουμε τα πάντα, με απώτερο σκοπό φυσικά να παρασύρει το κοινό να τραγουδήσει μαζί του. Αυτοί πανηγυρίζουν πριν καλά καλά προλάβει να τελειώσει τη μοναδική ίσως ρώσικη πρόταση που ξέρει με αποτέλεσμα να τον διχάσουν και να κινείται στο εξής διστακτικά στα μονοπάτια των ρώσικων στίχων.
Ο σκηνοθέτης επιλέγει να κλείσει το βίντεο με πλάνα των έξαλλων fans να συγκρατούνται από τους αστυνομικούς και να φωτογραφίζουν το όχημα στο οποίο επιβαίνει ο κάμεραμαν, γεγονός που δεν μπορεί να μην μας φέρει έστω για λίγο στο μυαλό τον Κιουμπρικ και το κουρδιστό πορτοκάλι πραγματοποιώντας μία σαφή παραπομπή στην τελευταία σκηνή, του βιασμού δηλαδή της προσωπικής ζωής από τα media και τις κάμερες.

• Στιχουργικό Μέρος

Ακολουθεί η παράθεση στίχων των δυο τραγουδιών, στην ελληνική:

(1979) Dschinghis Khan - Μόσχα


Μόσχα....

Παράξενη και μυστηριώδης
υψώνεται έξω από το κόκκινο χρυσάφι
Κρύα σαν τον πάγο

Μόσχα

Αλλά αυτοί που σε ξέρουν πραγματικά
γνωρίζουν ότι η φωτιά υπάρχει ακόμα
τόσο ζεστή μέσα σου

Κοζάκοι, χεη, χεη, χεη, υψώστε τα ποτήρια
Νατάschα, χα, χα, χα, είσαι όμορφη
Συντρόφια, χεη, χεη, χεη, (ας πιούμε) στη ζωή
Αυτό είναι για σένα, χέη, αδερφέ χο

Μόσχα, Μόσχα
Πετάξτε τα ποτήρια στους τοίχους
Η Ρωσία είναι όμορφη χώρα
Χο, χο, χο, χο, χο, χεη,
Μόσχα Μόσχα
Η ψυχή σου είναι τόσο μεγάλη
Τη νύχτα όλη η κόλαση στενάζει
Χα, χα, χα, χα, χα, χεη,
Μόσχα, Μόσχα
Η αγάπη έχει γεύση χαβιάρι
Τα κορίτσια είναι για φίλημα
Χο χο χο χο χο χεη


Μόσχα, Μόσχα
έλα να χορέψουμε στο τραπέζι
Μέχρι το τραπέζι να σπάσει
Χα χα χα χα χα


Μόσχαα
Λαλαλα…

Μόσχα, Μόσχα
Πρέπει να πιεις βότκα γνήσια και κρύα
και τότε θα αγγίξεις την αιωνιότητα
Χο χο χο χο χο χεη
Μόσχα Μόσχα
Πατέρα το ποτήρι σου είναι άδειο
Αλλά στο κελάρι έχει κι άλλη

Μόσχαα
Κοζάκοι, χεη, χεη, χεη, υψώστε τα ποτήρια

(μπλα x2)

(2004) Rammstein - Μόσχα


Αυτό το τραγούδια είναι αφιερωμένο
στην πιο όμορφη πόλη του κόσμου,
τη Μόσχα

Η πόλη είναι μια πουτάνα
Έχει κόκκινους λεκέδες στο μέτωπο
Τα δόντια της είναι φτιαγμένα από χρυσό
Είναι χοντρή κι όμως τόσο ωραία
Το στόμα της απλώνεται στην κοιλάδα μου
Όταν την παρακαλώ γι’ αυτό

Μόσχα ένα δυο τρία Μόσχα

Κοίτα,νεωτεριστές*
πηγαίνουν εκεί
Τραγουδώντας τραγούδια για το Λένιν

Είναι γριά και αν μη τη άλλο όμορφη
Δεν μπορείς να της αντισταθείς
Δεν μπορώ να αντισταθώ
Πουδράρει το γερασμένο της δέρμα
Και έκανε πλαστική στο στήθος της
Το ξανάχτισε
Μ’ ερεθίζει - βασανίζομαι
Μου χορεύει – πρέπει να προσευχηθώ
Πρέπει να προσευχηθώ
Κοιμάται μαζί μου αλλά μόνο για τα λεφτά

Μόσχα, ένα, δυο, τρία, Μόσχα

Κοίτα, νεωτεριστές πηγαίνουν εκεί
Τραγουδώντας τραγούδια για το Λένιν

Βλέπω αυτό που εσύ δεν βλέπεις
Όταν κοιμάσαι το βράδυ
Βλέπω αυτό που εσύ δεν βλέπεις
Όταν ξαπλώνεις πριν από μένα
Βλέπω αυτό που εσύ δεν βλέπεις
Όταν μιλάμε
Βλέπω αυτό που εσύ δεν θα δεις ποτέ

Στιχουργική αξιολόγηση και κριτική:

Στο πρώτο τραγούδι η στιχουργική τεχνική είναι απλή σε αντίθεση φυσικά με το νόημα των στίχων οι οποίοι έχουν βαθύτατη πολιτική χροιά. Μια απλή αναφορά στο κόκκινο χρώμα, το χρυσό, και τη φλόγα αρκούν για να μας προλογίσουν το τραγούδι. Το επαναλαμβανόμενο όνομα της "Μόσχας" δίνει σε όλο το κείμενο μια παιχνιδιάρικη νότα, και με τα χεη χο που επίσης επαναλαμβάνονται παρουσιάζεται απροκάλυπτα το κοινό πάθος Ρώσων αλλά και Γερμανών για λέξεις όπως Ναζνταρόβια και Μπγοστ.
(βλ. " 'γειά μας ")
Με την αναφορά στους Κοζάκους ο στιχουργός θέλει μάλλον να τονίσει το ατίθασο πνεύμα των Ρώσων που πολύ μας αρέσει, ενώ με το κλασικό ρώσικο όνομα Νατάσα και τη φιλοφρόνησή της, υπογραμμίζει την αγάπη του για το ξανθό γένος. Έπειτα καλούν τα "συντρόφια" -προφανής αναφορά στο κομουνιστικό καθεστώς- να έρθουν να πιουν μαζί τους για τη ζωή, πράγμα που αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα συνύπαρξης μεταξύ τους, αν και αυτοί το θέλουν φυσικά, και να σπάσουν τα ποτήρια στους τοίχους, εις ένδειξη καλοπέρασης και γιορτής. Ακολουθούν ωδές στην ομορφιά της Ρωσίας και έξοχοι παραλληλισμοί με τεράστιο ποιητικό ενδιαφέρον όπως αυτό της αγάπης, που γευστικά θυμίζει χαβιάρι.
Το κάλεσμα για χορό μετά το αλκοόλ είναι αναπόφευκτο, καθώς επίσης και το ότι αν ανέβουν μαζί Γερμανοί και Ρώσοι να χορέψουν στο τραπέζι δεδομένο ότι θα σπάσει, αλλά μάλλον θα έχει πλάκα γιατί το χρησιμοποιεί σαν επιχείρημα για να πείσει.
Στο τελευταίο κομμάτι των στίχων εφιστούν την προσοχή μας στη, επιλογή ΓΝΗΣΙΑΣ βότκας για να αγγίξει κανείς την αιωνιότητα, καθώς οι αμερικάνικες βότκες μαϊμού πλημμύρισαν τον κόσμο πια. Το "κρύα" ως επιθετικός προσδιορισμός στη βότκα είναι ηλίου φαεινότερος.
Τέλος, ο έμμεστος και συγκαλυμμένος ύμνος στο κελάρι που φυλάνε τις βότκες σε αντιπαράθεση με το άδειο ποτήρι του πατέρα, μας δίνει αυτούσια κομμάτια του καθημερινού βίου, αφού ο πατέρας πρέπει να σηκωθεί μονάχος και να πάει στο υπόγειο κελάρι να γεμίσει το ποτήρι του καθώς ο γιος δεν προτίθεται να αναλάβει αυτός την δουλειά ετούτη. Ο θεσμός την οικογένειας περνάει κρίση και μόνο η βότκα μπορεί να σε φτάσει στην αιωνιότητα, καθώς ο καθένας πορεύεται μονάχος στο δικό του μονοπάτι.


Στο δεύτερο τραγούδι, που ευθύς εξ αρχής αφιερώνεται στη Μόσχα, την "ομορφότερη πόλη του κόσμου" όπως λέει και ο τραγουδοποιός Till, χρησιμοποιείται ακατάλληλο λεξιλόγιο και υπάρχουν πολλά κρυμμένα, ερωτικά και μεγάλα υπονοούμενα, τα οποία όμως θα αποφύγω να αναλύσω εδώ.
Η πόλη χαρακτηρίζεται πουτάνα, προφανώς λόγω της θέσης της στη σκάλα της οικονομίας, λόγω του χάους της κυκλοφορίας και του κόκκινου χρώματος του πάθους που πολύ συχνά συναντά κανείς. Το χρυσάφι ως έννοια συνεχίζει ακάθεκτα το ρόλο του κι εδώ και αντιμετωπίζοντας την πόλη της Μόσχας ως μια ανθρώπινη προσωπικότητα και ένα ολοκληρωμένο είναι, ο ρόλος του είναι αυτός των δοντιών, να παρέχει δηλαδή την εκμετάλλευση των πόρων με σκοπό να παραχθεί στη συνέχεια (κατόπιν της στομαχικής επεξεργασίας) κάτι πολύ χρήσιμο και αξιόλογο. Η χαρακτηρισμός χοντρή έχει να κάνει με την έκταση, τον πληθυσμό ενώ είναι γριά διότι αποτελεί μία από τις παλαιότερες πόλεις της Ρωσίας.
Η σαφής αναφορά στο πρόσωπο του Λένιν κάθε άλλο παρά ενοχλητική είναι, καθώς εξυψώνει την πόλη της Μόσχας ακόμη περισσότερο παρουσιάζοντάς την ως ιδανικό τουριστικό προορισμό για όλους εκείνους που σήμερα θα φώναζαν λενινιστικά συνθήματα στους δρόμους.
Το προσωπικό στοιχείο και οι εκτιμήσεις του στιχουργού για τη θηλυκή πλευρά της πόλης μας ενδιαφέρουν μονάχα στα πλαίσια της στατιστικής γι' αυτό και δεν θα ασχοληθούμε περαιτέρω μ΄ αυτά, αξίζει μονάχα να αναφερθούμε λιγάκι στην πούδρα και στην πλαστική της γριάς -κατά τ' άλλα- Μόσχας.
Η χρήση της φράσης αυτής μπορεί σε πρώτο στάδιο να μας φαίνεται αηδιαστική, όπως και να το κάνουμε, μια βαμμένη γριά με πλαστική στο στήθος μπορεί να γίνει αρκετά αντιαισθητικό θέαμα. ΟΜΩΣ, η Μόσχα όπως έχει ήδη αναφερθεί είναι όμορφη. Δεν έχει ανάγκη από επιπλέον ομορφιά. Και τις παραμικρές ατέλειες, καταφέρνει να τις κρύψει κάτω από την πούδρα και τη σιλικόνη.
Κλείνοντας γίνεται νύξη στην επιφανειακή ενασχόληση και διατριβή με κάτι, πράγμα που δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει για κάποιους.

Κεφάλαιο 3ο: "Sitογραφία"

www.youtube.com
www.wikipedia.com
www.nationmaster.com
www.dschinghis-khan.com